Bedrijfsoverdracht of verkoop van het bedrijf?

Ik gun mijn kinderen niet wat ik heb doorgemaakt.. De woorden van een ondernemer die hij met tranen in zijn ogen uitsprak.

Een paar jaar geleden kwam hij bij me. Hij stond op dat moment op het punt zijn bedrijf te verkopen. Tenzij zijn kinderen het bedrijf zouden willen overnemen. Dit bespreken met zijn kinderen? Dat was geen optie, hij wilde zijn jongens niet onnodig onder druk zetten.

Tegelijkertijd voelde het als een soort van niemandsland voor hem. De uitdaging was weg, hij investeerde al een tijdje niet meer echt in zijn bedrijf want tja, waarom zou hij? Hij wist simpelweg niet wat de toekomst zou brengen..

Het was in al die jaren hard werken en ergens onderweg was hij de passie voor het ondernemerschap kwijtgeraakt. Hij had een goedlopend bedrijf opgebouwd en een kleine twintig man vast in dienst. Tegelijkertijd had hij het gevoel dat hij er alleen voor stond en merkte dat zijn lichaam niet altijd meer deed wat in zijn hoofd nog zo normaal leek.

Praten? Daar zijn we niet zo goed in..

Ik ga de boel verkopen, zei hij resoluut tegen me. Ik heb er hard genoeg voor gewerkt, heb veel moeten missen in mijn leven en nu is het tijd dat ik ‘s kan genieten van het leven.

Ik gaf hem volop gelijk! Over dat genieten van het leven dan..

Die verkoop leek me wat voorbarig, wetende dat hij in een emotionele bui verkeerde. Ik vroeg hem of zijn kinderen überhaupt wisten dat hij met dit dilemma speelde. Dat was niet het geval, want praten met elkaar? Daar waren ze binnen de familie niet zo goed in.

Uiterlijke schijn

Ik vroeg hem over het ontstaan van het bedrijf, waarom hij het ooit begonnen was en met welke intentie. De mooiste verhalen kwamen ter tafel en je zag de trots (terugkomen) in zijn ogen.

Vanuit het niets had hij een goedlopend bedrijf weten op te bouwen met zo’n 4 miljoen omzet. Hij had inmiddels 18 man in dienst. Van iedere medewerker wist hij de naam van de partner en zelfs de namen van de kinderen.

De klanten die hij had, had hij lang. Hij had in de loop der jaren een trouwe band opgebouwd. En in het dorp waar hij woonde was hij ook goed bekend. Hij sponsorde de lokale voetbalclub en stond altijd klaar voor anderen.

Kortom, voor de buitenwereld kon zijn leven niet beter. Maar van binnen? Van binnen voelde hij zich leeg en ging hij door op daadkracht.

Opstaan en weer verder gaan

Het luchtte hem op om zijn verhaal met me te delen. Hij wilde opstaan om weer verder te gaan want hij had nog veel te doen. Ik hield hem tegen en vroeg hem hoe het zou zijn als hij dit verhaal zou delen met zijn vrouw en kinderen. Ze zien me aankomen, zei hij. Nee, dat is niets voor ons..

Dat gaat je dan niet veel verder helpen, zei ik. Je hebt namelijk niet alleen het gevoel dat je er alleen voor staat, je staat er ook alleen voor als je zo blijft denken.

Want wanneer je niemand verteld wat je werkelijk denkt, dan kun je ook niet van anderen verwachten dat zij je helpen op het moment dat jij het nodig hebt. Het is dus prima wanneer jij blijft jammeren, maar verwijt anderen dan niet dat ze je niet helpen.

Dit kwam hard binnen en nog nooit had iemand zoiets tegen hem gezegd. Normaal was hij degene die anderen vertelde wat te doen. Hij liet het even op zich inwerken en zei toen met tranen in zijn ogen: ik gun mijn kinderen alles, maar niet datgene wat ik heb moeten doormaken.

De basis voor de bedrijfsovername

Het werd een mooi gesprek, zo’n 4 jaar geleden op een zonnige voorjaarsdag. Aan het einde van het gesprek zag hij in wat het deed om zijn gevoelens en gedachtes te delen.

Hij was zich bewust geworden dat hij zelf misschien wel de grootste belemmering vormde voor de verdere toekomst van zijn eigen bedrijf.

In dat bewuste gesprek hebben we de basis gelegd voor de handtekening die gisteren bij de notaris is gezet voor de bedrijfsovername door beide kinderen.

Het moraal

Wat het moraal van dit praktijkverhaal is? Dit verhaal is geen uitzondering. Het gesprek over overname, overdracht en verkoop van het bedrijf is niet altijd even makkelijk. Niet voor de huidige ondernemer(s), maar ook niet voor de beoogde opvolger(s).

De vraag is nu alleen wat jij ermee doet wanneer je dit verhaal (ook) herkent.

Tip voor de huidige ondernemer

Ben jij die ondernemer die ook nadenkt over de toekomst van het bedrijf en je eigen rol? Ook al lijkt het moment van overdracht misschien nog ver weg, betrek anderen in je gedachten en je toekomstplannen.

Heb je een familiebedrijf? Ga dan het gesprek aan met je partner en eventuele kinderen. In veel gevallen zullen zij de uitdagingen die jij voelt (h)erkennen wanneer je ze eenmaal deelt.

Heb je een bedrijf en zit er geen familie in de zaak? Bespreek het ook dan met je (levens)partner, maar betrek vervolgens ook je eventuele compagnon en/of meest belangrijke collega’s bij het gesprek. Bespreek samen de toekomst van het bedrijf, je rol en je toekomstwensen.

Het kan helpen om dit voor te bespreken samen met een ervaren overname adviseur om je eigen gedachten te vormen. In een latere fase zou diegene jullie mogelijk dan ook kunnen begeleiden in het proces.

Kies iemand die onafhankelijk is, geen belang heeft of (emotioneel) betrokken is bij jou en je bedrijf. En iemand die aandacht voor alle verschillende belangen en deze in kaart kan brengen.

En wanneer je een overname adviseur inschakelt zorg dat je je bovenal vertrouwd voelt bij diegene. Alleen dan kunnen jij en de eventuele anderen zich openstellen en neemt niemand een blad voor de mond.

Naast het maken van de juiste zakelijke keuzes is het overdragen van een bedrijf namelijk ook een emotioneel proces. Een goede adviseur geeft dit aandacht, maar laat zich er niet door leiden