De corona uitbraak heeft in meer of mindere mate impact op alle ondernemers in Nederland. Veel bedrijven staan onder druk en hebben te maken met wegvallende klandizie, omzetten die teruglopen of zelfs volledig wegvallen en vaste kosten die doorlopen. Daarnaast hebben medewerkers vanuit huis moeten werken, gecombineerd met de zorg voor hun kinderen.

Inmiddels gaat de economie weer deels open en ontstaat er weer nieuw perspectief, maar blijft de onzekerheid groot. Ondernemers staan nog altijd voor lastige keuzes, zowel persoonlijk als bedrijfsmatig waarbij het het van belang is om medewerkers goed te betrekken.

De afgelopen 3 maanden hebben wij vele ondernemers gecoacht, geadviseerd en geholpen om met succes te blijven ondernemen. Op basis van onze ervaringen in de afgelopen maanden hebben wij de 10 voornaamste tips, lessen en ervaringen op een rij gezet.

Tips voor jou als ondernemer, zodat jij in staat bent om zelf met succes te blijven ondernemen, de juiste bedrijfsmatige keuzes weet te maken en je medewerkers goed weet te betrekken. Doe je voordeel met ieder van deze tips en breng na het lezen jouw inzichten en ideeën in de praktijk zodat je jouw bedrijf ook verder weet te brengen.

Tip #1: Denk en handel in scenario’s

Als ondernemer is het van belang om een blik op de toekomst te hebben en in scenario’s te denken. Vergelijk het met het schaakspel. Een schaker denkt altijd een paar passen vooruit en net als in een schaakspel kan er dan toch door de tegenstander een zet gedaan worden die de strategie van de speler weer overhoop gooit.

Door vooruit te denken ben je in staat om makkelijker de juiste zetten te bepalen om je doel te behalen. Zo is het ook in een crisistijd. Bij het runnen van een bedrijf noemen we dit scenarioplanning. In plaats van ‘maar iets proberen’ of ‘ik denk dat ’t die kant opgaat’, werk je bepaalde scenario’s uit en denk je na over de consequenties. Door de onbetrouwbare loop der dingen kan je er wel eens naast zitten met je scenario’s, maar je hebt er over nagedacht, de verschillende gevolgen ingezien en bewust een pad gekozen.

Dit bewustzijn en nadenken over de acties en gevolgen is één van de voornaamste succesfactoren van succesvolle bedrijven, ook in crisistijd.

Tip #2: Word een managerial leader

In deze huidige tijd hebben we niet alleen leiders nodig met een toekomstvisie en creatie vermogen. Daarnaast hebben we ook managers nodig die op dit moment in deze tijd medewerkers weten te motiveren en verandering te bewerkstelligen. De ideale manager voor deze tijd heeft naaste leiderschapsgedrag (lange termijn) juist ook gedrag wat hoort bij een manager (korte termijn). Hij moet standvastig en gedisciplineerd zijn en resultaatgericht. Juist deze elementen geven stevigheid aan een manager in de onrustige tijd waar we nu in zitten.

Uit langdurig onderzoek van het HPO Center blijkt dat de excellente manager (ook wel high-performance managerial leider genoemd) twee soorten gedrag vertoont: leiderschaps- en managerial gedrag. Het eerste gedrag toont aan dat ze begaan zijn met hun medewerkers, klanten en organisatie. Verder geloven ze in een mooie toekomst voor hun organisatie. Met managerial gedrag proberen ze het gewenste resultaat op een gedisciplineerde manier te realiseren. Stimuleren ze hun medewerkers en zichzelf om buitengewone resultaten te behalen door op allerlei manieren samen te werken.

Dus de grootste noodzaak voor nu is een manager die met beide benen op de aarde staat. Daarnaast moet hij het schip stevig in de zee te laten liggen in deze roerige storm. Om de koers te bepalen is er toekomstvisie nodig en vooruitkijken.

Tip #3: Wees sociaal rechtvaardig

Een onderneming in deze tijd is sociaal rechtvaardig en kijkt naar de lange termijn. De onderneming houdt focus op alle stakeholders om het bedrijf heen en investeert in het contact en netwerk hiermee. Een onderneming is onderdeel van de maatschappij. Door het goed zorgen voor de medewerkers, het betalen van de salarissen en de aandacht voor de directe omgeving krijgt de onderneming een duurzame plek in de maatschappij. De maatschappij op zijn/ haar manier zal een verantwoordelijkheid hebben (en voelen) voor een goed ondernemingsklimaat.

De omslag naar verantwoordelijkere, meer op alle verschillende stakeholders gerichte bedrijfsmodellen is al voor het uitbreken van de coronacrisis ingezet. En die trend zal volgens Paul Polman , oud CEO van Unilever, versnellen. ‘We zien nu veel bedrijven die het belang begrijpen van een goede verhouding met je werknemers, met je leveranciers, van inspelen op de behoeftes in de markt. Die niet alleen focussen op de aandeelhouders. Die bedrijven gaan beter uit de crisis komen. We gaan de goede kant op.’

 Tip #4: Investeer in innovatie

Welke bedrijven doen het relatief goed, weten hun omzet te stabiliseren of zelfs laten groeien en zijn in staat om nieuwe markten aan te boren in crisistijd? Dit zijn voornamelijk bedrijven die investeren in innovatie en technologische. Bedrijven met een online webshop, bedrijven die hun processen hebben geautomatiseerd en gedigitaliseerd.

Digitalisering is een belangrijke driver voor je bedrijf. Een goedlopend productieproces is  productief en efficiënt. Het niet afhankelijk zijn van arbeidskrachten maakt je flexibeler. Apparatuur is niet gevoelig voor virussen. Een slim geautomatiseerd systeem verwerkt bestellingen en zorgt dat deze op tijd bij de klant zijn.

Ga anders denken, kijk welk proces je kunt automatiseren, weet de afhankelijkheid te verkleinen en creëer nieuwe afzetmogelijkheden. Laat ook je mensen nadenken over dit proces, zo betrek je ze bij de automatisering. Zij weten vaak het best waar de versnelling gerealiseerd kan worden.

Tip #5: Spreid de risico’s in de keten

Op dit moment lijdt bijna driekwart van de bedrijven aan verstoringen in de toeleveringsketen. Je merkt dus ook heel snel de verstoring in die keten als het proces niet loopt zoals het hoort. Denk aan de boer die kalfjes fokt voor het kalfsvlees in de horeca. De horeca is vanaf het één op het andere moment dichtgegaan, dus de vraag naar heerlijk sappig mals kalfsvlees is nul, maar ook het maakbedrijf dat afhankelijk is van onderdelen die uit China komen, ervaren een probleem.

Zodra de corona crisis voorbij is, zullen bedrijven meer grip willen op de keten. Je kunt dan denken aan het productieproces van halffabricaten in China weer terughalen naar Europa of Nederland. Ook dit brengt natuurlijk weer risico´s met zich mee als je de hele keten naar Europa/ Nederland verplaatst. Het slimst is dan toch om na te denken over een spreiding in je keten.

Samenwerken lijkt hier de oplossing. Denk aan een oplossing om te werken met een geografisch breed gespreide groep van potentiële leveranciers te werken. Spreiding van het landenrisico is de beste manier om er zeker van te zijn dat het productieproces kan doorgaan als er in een land problemen zijn.

Tip #6: Maak je bedrijf duurzaam

Een aantal jaar geleden was het credo binnen ondernemersland al People, Planet, Profit. Wilde je als bedrijf iets doen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen dan had je de 3 P’s in je  visie en strategie opgenomen. Anno 2020 is een bedrijf die nog steeds niet  de noodzaak van ondernemen met oog voor mens, milieu en maatschappij ziet, niet meer geloofwaardig. Financieringspartijen willen ten allen tijde weten hoe je omgaat met duurzaamheid, hoe toekomstbestendig je bent, wat je visie is en hoe je hebt nagedacht over de ontwikkeling van je medewerkers, impact op maatschappij en natuurlijk je omzetontwikkeling hierin.

We moeten duurzaam produceren, streven naar circulariteit in de keten. Ondertussen moeten we goed zijn voor alle stakeholders in en om je bedrijf. We begrijpen nu meer dan een tijd geleden dat gezondheidsrisico ook een groot (systemisch) risico is. Financiële markten zien dat, internaliseren het en beoordelen daar bedrijven op. Nu we gewend zijn om een waarde te hechten aan zulke risico’s, zal dat snel verspreiden naar andere gebieden dan gezondheid.

Tip #7: Focus op de klantervaringen

Kenmerkend voor succesvolle nieuwe bedrijven in de technologie is dat ze hun processen verbeteren op basis van customer experience of gebruikerservaring. Dus wat is de ervaring van jouw klant of jouw gebruiker als ze je product bestellen, gebruiken, proeven, of als ze je dienst afnemen?

Als je weet hoe je (eind)klant je product ervaart, dan kun je hier verbeteringen in aan gaan brengen om deze ervaring te gaan overtreffen. In deze ervaringsreizen en het verbeteren van de reis op verschillende fronten, kun je heel ver gaan. De eerste klantreizen waren gericht op het verbeteren van het primaire proces, tegenwoordig gaat men verder. Bijvoorbeeld een bestelservice die je een half uurtje van tevoren belt voordat ze de wasmachine afleveren. De bezorger is ook te tracken zodat je als klant beter voorbereid bent op de levering. Zo kun je ook met vertrouwen de deur open doen.

Het inzetten op betrouwbaarheid is iets dat heel erg past bij de huidige tijd. De klanten willen steeds minder voor verrassingen komen te staan. Dus ene belangrijke stap die je als bedrijf kunt nemen is inzetten op het gaan meten van klantervaringen en opstellen van je klantreis.

Tip #8: Doe aan Business Design

Stel je bent als bedrijf en ondernemer al ver gevorderd op het vlak van klantreizen, gebruikerservaringen meten en verbeteren, dan is er een next step voor jou. Business design bevindt zich in de driehoek van klant, technologie en de business. Denk dan aan een combinatie van drie theorieën en methoden: design thinking, lean startup en customer experience.

Het efficiënter maken van je bedrijfsproces is een methode en gedachte die inmiddels al goed ingeburgerd is. De vernieuwing zit voor jou als ondernemer op het combineren van het efficiënter maken van je proces met aandacht voor de klant ervaring en tegelijkertijd je businessmodel in het oog houden. Hoe staat het met mijn verdiensten op de korte en lange termijn als ik deze verbeteringen doorvoer?

In een tijd als deze vraagt het om een scherpe kijk naar je volledige onderneming op meerdere fronten. Het kan daarbij helpen door eens bij andere ondernemers en bedrijven te kijken hoe zij dit aanpakken of hoe zij hier hulp bij hebben gezocht.

Tip #9: Zorg voor voldoende reserves in je bedrijf

We weten het nog uit de tijd van de financiële crisis van 2008. Althans voor ondernemers die al wat langer meegaan staat dit op het netvlies gegrift. Als de omzet ineens halveert – of erger: minimaliseert – is het erg fijn om een goede kaspositie te hebben. Cash biedt je een buffer voor je continuïteit en het is een maatstaf voor winst.

Cash is king. Veel ondernemers staren zich blind op omzet, marge of winst. Dit zijn belangrijke kengetallen, maar waar de jaarrekening positief is en producten of projecten met winst worden verkocht, is ineens je financiële stabiliteit van je onderneming in het gedrang. De reden? Niet de winst garandeert de continuïteit van je bedrijf, maar het feit of je voldoende cash in je bedrijf hebt.

Dus een absoluut kenmerk van een succesvol bedrijf is de aanwezigheid van voldoende reserves. Zorg dat je goede (betalings)afspraken hebt met je debiteuren. Daarnaast moet je scherp zijn op de betalingstermijn en je bewust zijn van de uitgaven je zelf doet.

Tip #10: Ga fatsoenlijk met mensen om

In de eerste paar maanden van de coronacrisis was ontslag een weinig gehoord woord. Dit is aan het veranderen. Het is onontkoombaar dat bedrijven gaan reorganiseren om ook zelf overeind te kunnen blijven. De ene keer zal een ontslagronde als ‘onrechtvaardig’ lijken, de andere keer voorstelbaar.

Je wilt niet als bedrijf op de lijst komen ‘slechte reputatie richting medewerkers’. Een ontslagronde moet je dus goed voorbereiden, weloverwogen doen en nog het allerbelangrijkst, heel goed uitleggen en communiceren. Uiteindelijk wil je verder met de achterblijvers, dus een cultuur van fatsoenlijk met je mensen omgaan is een voorwaarde voor een succesvol bedrijf.

Keer op keer blijkt dat betrokken en bevlogen medewerkers een belangrijke factor zijn voor een goed presterende organisatie. Sterker: mensen zijn de belangrijkste waarde die je hebt. Zonder hen is je bedrijf nauwelijks een bedrijf te noemen. Je mensen verzorgen de toegevoegde waarde en zijn het visitekaartje van je organisatie. Klanten doen zaken met jouw medewerkers en niet met jou, je logo of de merkbelofte.